Zo oktober, zo ook maart, dat heeft zich immer wel bewaard. 2. Brengt oktober vorst en sneeuw, men hoort in de winter veel klaaggeschreeuw. Maandspreuken oktober: 3. Hij hield van oktober. Had er altijd van gehouden. Er was iets droevigs en moois aan: het einde en het begin van de dingen. 4. In oktober verlicht… Lees verder 7 oktober
Categorie: Oktober, wijnmaand
Oktober dankt zijn naam aan het Latijnse “octo” (acht), omdat het oorspronkelijk de achtste maand was in de oude Romeinse kalender die begon in maart. Toen keizer Julius Caesar de kalender hervormde en januari en februari werden toegevoegd als de eerste twee maanden, verschoof oktober naar de tiende positie, maar behield zijn oorspronkelijke naam.
## Oorsprong en geschiedenis
De maand oktober heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de vroegste Romeinse beschaving. In de oorspronkelijke Romeinse kalender, die slechts tien maanden telde, was oktober inderdaad de achtste maand. Deze kalender liep van maart tot december, waarbij de winterperiode niet officieel werd geteld. Rond 713 voor Christus voegde koning Numa Pompilius januari en februari toe, waardoor oktober de tiende maand werd.
## Wijnmaand en andere benamingen
Oktober staat in veel culturen bekend als de “wijnmaand” of “wijnoogstmaand”. Deze benaming komt voort uit de praktische werkzaamheden van die tijd: oktober was traditioneel de maand waarin druiven werden geoogst en tot wijn verwerkt in grote delen van Europa. De druiven hadden dan hun optimale rijpheid bereikt na de warme zomermaanden.
In verschillende talen zien we vergelijkbare benamingen:
– In het Duits: “Weinmonat” (wijnmaand)
– In het oud-Nederlandse: “wijnmaand” of “wynmaent”
– In het Engels werd het soms “wine month” genoemd
## Andere historische namen
Oktober had door de eeuwen heen verschillende benamingen die de activiteiten en kenmerken van de maand weerspiegelden:
**Winterfylleth** was de Angelsaksische naam, wat “winter vollemaaan” betekende, verwijzend naar de eerste volle maan die de winter aankondigde.
**Harvest month** in het Engels, vanwege de oogstactiviteiten.
**Gilbhart** in het oude Duits, verwijzend naar de gele kleuren van het najaar (“gilb” betekent geel).
## Culturele betekenis
Oktober markeert in veel culturen de overgang van herfst naar winter. Het is de maand van de oogst, niet alleen van druiven maar ook van granen, fruit en groenten. Deze periode was cruciaal voor de voedselvoorziening in de winter, wat oktober tot een van de belangrijkste maanden van het jaar maakte voor agrarische gemeenschappen.
De associatie met wijn en oogst heeft oktober ook een feestelijk karakter gegeven, met tradities zoals Oktoberfest (hoewel dit tegenwoordig meestal in september plaatsvindt) en verschillende wijnfeesten door heel Europa.
6 oktober
Schijnt in de wijnmaand volop de zon, dan kent de winter geen pardon. 2. Brengt oktober veel vorst en wind, zo zijn januari en februari zeer mild. 3. Wie Bruno (6 okt.) tart, zijn koren wordt zwart. Maandspreuken oktober: 4. Wat een prachtige wereld was het in de herfst. 5. Laten we oktober een boost… Lees verder 6 oktober
5 oktober
Is oktober warm en fijn, het zal een scherpe winter zijn, maar is het nat en koel, ’t is van een zachte winter een voorgevoel! 2. Worden de bladeren geel en krom, kijk dan maar naar de kachel om. 3. Vergeet niet te bidden voor Sint Placied (5 okt.), of het zal regenen dat het… Lees verder 5 oktober
4 oktober
Een natte oktober geeft heel geniep, verkoudheid en een flinke griep. 2. Oktober met groene blaân (bladeren), duidt een strenge winter aan. 3. Sint Franciscus van Assisie (4 okt.), maakt sterk de tenen en de biezen. Maandspreuken oktober: 4. Oktober is hier, mijn liefste; de herfst is hier. Ja, de herfst klopte zojuist op de… Lees verder 4 oktober
3 oktober
Kruipen de muizen in de grond, ze maken een strenge winter kond (mogelijk). 2. In de wijnmaand zon, winter kent geen pardon. Maandspreuken oktober: 3. Hallo oktober, ik heb je gemist. 4. Ik ben zo blij dat ik in een wereld leef waar oktober bestaat. 5. Luister! De wind steekt op en de lucht is… Lees verder 3 oktober
2 oktober
Komt van het land de veldmuis, breng dan turf en hout in huis. 2. Oktober geeft ons wijn en zonnige dagen, maar ook jicht en andere plagen. 3. Engelbewaarder sta mij bij, en maak de winter rap voorbij. Maandspreuken oktober: 4. Welkom, 10e maand! Welkom in het leven. 5. Mijn geliefde oktober is teruggekeerd –… Lees verder 2 oktober
21 oktober
Gelijk Ursela ( 21 okt. ) begint, zo de winter volindt ( zal zijn ). 2. Zoals het weer is met St. Ursela ( 21 okt. ), zo zal ook de winter wezen. 3. Zoals het met Ursula (21 okt.) is het weer, zo ook de winter ik beweer. 4. Gelijk Ursula (21 okt.) zingt,… Lees verder 21 oktober
14 oktober
1. Wordt men op Callistes ( 14 okt. ) een warme wind gewaar, dan wordt de zomer een twijfelaar. 2. Brengt oktober wind en kou, dan is januari lauw. Maandspreuken oktober: 3. Het leven begint opnieuw als het koud wordt in de herfst. 4. Bitterzoete oktober – de zachte, rommelige, bladverliezende, perfecte pauze tussen de… Lees verder 14 oktober
11 oktober
Volgen op St. Gommaris ( 11 okt. ) droge dagen, de zomer zal door veel nat misdragen. 2. Is oktober dan gekomen, blad vliegt van de bomen. 3. Volgen op Gommarus ( 11 okt. ) natte dagen, er volgt een zomer met veel nette dagen. 4. Treedt Gommarus ( 11 okt. ) met droogte in,… Lees verder 11 oktober
9 oktober
Regen met St. Denijs ( 9 okt.), voorspelt een natte winter en weinig ijs. 2. Tijdens de herfst gooien we altijd de beuk er in. 3. Goede Sint Denijs, geeft ons vuur en weinig ijs. Maandspreuken oktober: 4. Je verspilt geen oktoberzon. Al snel zou de oude herfstzon in wolkendekens neerdalen en er zouden weken… Lees verder 9 oktober