Februari
De tweede maand van het jaar in de Gregoriaanse kalender en heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de vroege Romeinse tijd.
Oorsprong
Februari werd oorspronkelijk toegevoegd aan de Romeinse kalender door koning Numa Pompilius rond 713-673 v.Chr. De vroegste Romeinse kalender had slechts 10 maanden en begon in maart. Januari en februari werden later toegevoegd om de kalender beter af te stemmen op het zonnejaar. Februari werd de laatste maand van het Romeinse jaar geplaatst.
Naam
De naam “februari” komt van het Latijnse “Februarius”, wat afgeleid is van “februum” – een zuiveringsritueel. Deze maand was gewijd aan zuivering en boetedoening. De Romeinen hielden in deze periode de Lupercalia-festivallen, rituelen gericht op zuivering en vruchtbaarheid. Het Latijnse werkwoord “februare” betekent “zuiveren” of “reinigen”.
Nederlandse namen
In het Nederlands heeft februari verschillende traditionele namen gehad:
Sprokkelmaand – Dit is een van de oude Nederlandse namen voor februari. De naam verwijst naar het sprokkelen (verzamelen) van brandhout. In de koude wintermaanden was het essentieel om droog hout te verzamelen voor de kachel en haard. Februari was vaak een periode waarin mensen actief op zoek gingen naar takken, twijgen en ander geschikt brandhout.
Andere traditionele Nederlandse namen voor februari waren:
- Horning – verwijzend naar de vorst en het “harde” weer
- Reinigermaand – een directe vertaling van de Latijnse betekenis
- Vastelmaand – verwijzend naar de vastenperiode die vaak in februari begint
Bijzonderheden
Februari is uniek omdat het de enige maand is met een variabel aantal dagen. In gewone jaren heeft het 28 dagen, in schrikkeljaren 29 dagen. Deze eigenaardigheid ontstond doordat de Romeinen februari als laatste maand beschouwden en er dagen van afnamen wanneer ze de kalender wilden aanpassen.
De maand staat bekend om zijn grillige weer – de Nederlandse spreuk “februari roert zijn staart” verwijst naar de wisselvallige weersomstandigheden die karakteristiek zijn voor deze overgangsperiode tussen winter en lente.
- Februari is nooit zo fel, of hij heeft zijn drie zomerse dagen wel.
2. Al is de Sprokkel nog zo fel, zij heeft toch haar 3 zomerse dagen wel.
3. ’t Kort maandeke is dik het stortmaandeke.
Maandspreuken februari:
4. Februari leert ons de les van hoop dat er aan het einde van elke ijskoude nacht een zonnige dag is
5. In februari is er alles om op te hopen en niets om spijt van te hebben.
6. Als januari de maand van verandering is, is februari de maand van blijvende verandering. Januari is voor dromers. Februari is voor doeners.
7. Vandaag is het 1 februari, besneeuwd, schitterend, maar druipend van het geluid van de lente waar de zon warm ligt, en roept met het hart van de lente, ginds waar de kraaien zich verzamelen. Er zit lente in het gepraat van de mezen buiten mijn raam en in het vrolijke gebrul van een rode eekhoorn in de bitternoot.
8. Hallo februari, breng liefde en geluk in ons leven.
9. Januari, koud en verlaten. Februari, drijfnat.
10. Fijne eerste dag van februari, nog maar 47 dagen tot de lente.
